ႏိုင္ငံတကာ တရား႐ံုး (အိုင္စီေဂ်) မွ လူမ်ိ းတံုးသတ္ျဖတ္ျခင္း အမႈအား ေထာက္ခံအားေပးရန္ ဥေရာပေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေကာင္စီ (အီးအာရ္စီ) မွ ုႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္းအား ုႏိႈးေဆာ္ျခင္း

သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္

ဒီဇင္ဘာ (၁၃)၊ ၂၀၁၉ ခုုႏွစ္

ဥေရာပေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေကာင္စီအေနျဖင့္ တရားမွ်တမႈုႏွင့္ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္ခံမႈတို႔ကို ေထာက္ခံအားေပး သည့္ ဂမ္ဘီယာ၊ ကေနဒ ုႏွင့္ နယ္သာလန္၊ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိ းစုမ်ားုႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြြဲ႔အစည္းတို႔ အား မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပ အပ္ပ သည္။

ျမန္မာုႏိုင္ငံတြင္ လူမ်ိ းတံုးသတ္ျဖတ္မႈ က် းလြန္သည့္ကိစၥ ဂမ္ဘီယာုႏိုင္ငံမွ နယ္သာလန္ုႏိုင္ငံ၊ သည္ဟြဲဂ္ၿမိ ႕ရွိ ုႏိုင္ငံ တကာတရား႐ံုး၌ အမႈဖြင့္ရန္ ဦးတည္ေလွ်ာက္ထားသည့္အေပၚ သမိုင္းဝင္ ကနဦး ၾကားနာမႈ (၃) ရက္သည္ ဒီဇင္ ဘာလ (၁၂) ရက္ေန႔တြင္ အဆံုးသတ္ၿပီ ျဖစ္ပ သည္။

ဥေရာပေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား ေကာင္စီအေနျဖင့္ တရားမွ်တမႈတိုက္ပြြဲအတြင္း ခိုင္မာသည့္ ဦးေဆာင္မႈကို ျပသခြဲ့ သည့္ ဂမ္ဘီယာုႏိုင္ငံအား ဂုဏ္ျပ မွတ္တမ္း တင္ရွိေၾကာင္းုႏွင့္ ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္း သိေစအပ္ပ သည္။ ျမန္မာုႏိုင္ငံ တြင္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အေပၚ လူမ်ိ းတံုးသတ္ျဖစ္သည့္ကိစၥ ုႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ တရားမွ်တမႈုႏွင့္ တာဝန္ခံမႈ ေရငံု ုႏုတ္ဆိတ္ေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ဤအာဖရိကားတိုက္ အေနာက္ပိုင္းုႏိုင္ငံငယ္ေလးသည္ အဆိုပ လုပ္ရပ္အား ဆန္႔က်င္ ၍ ရြဲဝင့္စြာျဖင့္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ၾကပ သည္။

ထို႔အျပင္ ကေနဒ ုႏွင့္ နယ္သာလန္တို႔ကလည္း ဂမ္ဘီယာမွ အဆိုအပ အမႈဆြြဲျခင္းအား ေထာက္ခံျခင္းသည္ အလား တူ ခ်ီးမြမ္းဂုဏ္ျပ ထို္က္ေပသည္။ ထို႔အတူ ျမန္မာုႏိုင္ငံအတြင္း တရားမွ်တမႈုႏွင့္ တာဝန္္ခံမႈရွိေရး လမ္းေၾကာင္းသည္ ုႏိုင္ငံတိုင္းအဖို႔ ကိုယ္က်င့္တရား ေုႏွာင္ႀကိ း-တာဝန္တစ္ရပ္ ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ လူ႔အခြင့္အေရးုႏွင့္ တရားမွ်တမႈ အေပၚ ၾကည္လင္စိတ္ထားရွိသည့္ ုႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္လည္း ဂမ္ဘီယာ၊ ကေနဒ ုႏွင့္ နယ္သာလန္ုႏိုင္ငံတို႔ုႏွင့္အတူ ပူး ေပ င္းသင့္ပ သည္။

၎အျပင္ တရားမွ်တမႈုႏွင့္ ကမၻာ့ေခ င္းေဆာင္မ်ား ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ဖက္မွ ရပ္တည္ရန္ ပ်က္ကြက္ခြဲ့သည့္အခ သန္းုႏွင့္ခ်ီ ေသာ ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔အား ခိုလႈံခြင့္ေပးခြဲ့ၿပီး ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးႀကီးကို ဟန္မပ်က္ဘြဲ ဆက္လက္ထမ္းေဆာင္လ်က္ရွိသည့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ုႏိုင္ငံ အေနျဖင့္လည္း အလြန္ခံုႏုိင္ရည္ကို ျပသခြဲ့ၿပီျဖစ္ပ သည္။

အီးအာရ္စီ အေနျဖင့္ သည္ဟြဲဂ္ၿမိ ႕တြင္ ျပ လည္ခြဲ့သည့္ “႐ိုဟင္ဂ်ာလူထု စုေပ င္း စီတန္းလွည့္လည္ပြြဲ” ၌ ပ ဝင္ခြဲ့သူ မ်ား၊ ထို႔အျပင္ ၾကားနာပြြဲ မတိုင္မီုႏွင့္ ၾကားနာေနသည့္ကာလအတြင္း ႐ိုဟင္ဂ်ာတို႔ုႏွင့္အတူ စည္းလံုးညီညြတ္ေၾကာင္း ေက်ညာခ်က္မ်ားထုတ္ျပန္ခြဲ့သည့္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသား လူမ်ိ းစုအားလံုးကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ရွိေၾကာင္း ေျပာၾကား လိုပ သည္။

အထးူသျဖင့ ္ ုႏိုင္ငံတကာ လ႔အူ ခြင့အ္ ေရး အဖ႔အြဲ စညး္ မ်ားျဖစ္ေသာ Burma Task Forces USA၊ Civil Rights Movement (USA)၊ Fortify Rights, လ႔အူ ခြင့အ္ ေရး ေစာင့္ၾကည့ေ္ ရးအဖြ႕ြဲ (Human Rights Watch)၊ ုႏိုင္ငံတကာ လတြ ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခငြ ့အ္ ဖ႕ြဲ (Amnesty International)၊ Global Centre for the Responsibility to Protect ၊ Parliamentarians for Global Actions ၊ Global Justice Centre ၊ Justice for All ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာေထာက္ခံေရးအဖြဲ႔ (Rohingya Support Group)၊ Women’s Initiatives ၊ အျပညျ္ပညဆ္ ိုင္ရာ လ႔အူ ခြင့အ္ ေရး အဖြဲြ႕ခ် ပ ္ (International Federation for Human Rights – FIDH) ၊ အာရွ တရားမွ်တမႈ ညႊန္႔ေပ င္းအဖြဲ႕ (Asia Justice Coalition) ၊ Association pour la Lutte Contre contre l’impunité et pour la Justice Transitionnelle ုႏွင့္
အျခားအဖြ႕ြဲ အစည္း ေျမာကမ္ ်ားစြာတို႕ကလို ည္း ေက်းဇူးတင္ရိွပ သည။္

ဤအခ သမယ မမိ ိတ႔၏ို မသိ ားစအု ဖ႔ဝြဲ င္မ်ား၊ မတိ ္ေဆသြ ူငယ္မ်ား ေဆြမ် ိးသားခ်ငး္ မ်ားုႏွင ့္ ႐ဟုိ င္ဂ်ာအေပ င္းအသင္းေရာငး္ ရငး္ မ်ား စသညတ္ ႔အို တကြ ္ တရားမွ်တမကႈ ို ေရရွည္ေမွ်ာ္လင့ ္ ေတာင့ တ္ ေနၾကသည့ ္ ျပည္ပေရာက္ ႐ိုဟင္ဂ်ာမ်ား စုေပ င္းညီညတႊ ္စြာ ပူးေပ င္းပ ဝင္သည့ ္ အေရးႀကီးကာလလညး္ ျဖစပ္ သည္။

႐ိုဟင္ဂ်ာလမူ ်ိ းစအု ေနျဖင့ ္ ကခ်င၊္ ကရင၊္ ရွမး္ ၊ ရခိုင္ုႏွင ့္ အျခားေသာ ျမန္မာလူမ်ိ းစတု ႔၏ို စည္းလုးံညီညႊတ္မကႈ ို ျပသျခင္း၊ ႐ဟို င္ဂ်ာတ႔အို ေပၚ လူမ်ိ းတုးံသတ္ျဖတ္မႈ က် းလြနသ္ ည့အ္ တကြ ္ တရားမ်ွတမႈုႏွင့္ တာဝန္ခံမကႈ ို ေတာင္းဆို ျခင္း တ႔အို တကြ ္ နက္႐ွ ိင္းစာြ ပီတိျဖစ္ခ့ရြဲ ပ သည္။ ဤသမိုင္းဝင္ တရားစဆြဲ ိုျခင္းကစိ ုႏၥ ွငစ့္ ပ္လ်ဥ္း၍ ျမန္မာလကန္ က္ကိုငတ္ ပသ္ ားမ်ားမွ လ႔အူ ခြင့္ခ်ိ းေဖာက္မမႈ ်ားကိ ု ေတာက္ေလွ်ာက္ျပ လုပ္ျခင္း၊ စစရ္ ာဇဝတမ္ ႈမ်ား က် းလြန္ျခငး္ ၊ လူသားမ်ိ းုႏြယ္အေပၚ ဆန႔က္ ်င္သည့ ္ ျပစ္မႈက် းလြန္ျခင္းုႏွင့္ လူမ် ိးတုးံသတ္ျဖတမ္ ႈတ႔ကို ို က် းလြနလ္ ်က္ရိွရာ ယင္း ကသြဲ့ ႔လို ုပ္ရပ္မ်ားက ို ခလံ ာေနၾကရသည့ ္ တိငု ္းရင္းသား လူမ်ိ းစုမ်ားက ႐ဟို င္ဂ်ာအတကြ ္ တရားမွ်တမႈသည္ အားလုးံအတကြ ္ တရားမွ်တမႈျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပ က္ နားလညလ္ ာၾကသည။္

တစ္ခ်နိ ္တညး္ မွာပင္ ျမန္မာအစိုးရကယို ္စားလယွ ္ ေဒၚေအာငဆ္ န္းစုၾကညအ္ ေနျဖင ့္ သူမ၏မ်ကေ္ စ့ေအာကတ္ ြင္ ျမန ္မာစစတ္ ပမ္ ွ ႀကီးေလေသာ ရာဇဝတမ္ ်ား က် းလြန္ခသြဲ့ ည္က ို သေဘာတလူ က္ခံရန ္ ထပ္မံပ်ကက္ ကြ ္ခသြဲ့ ည့အ္ တကြ ္ျပငး္ထန္စာြ ရ ွတ္ခ်လကို ္ပ သည္။ သူမအေနျဖင ့္ လ႔အူ ခြင့္အေရး၊ တရားမွ်တေရးုႏွင့္ တာဝန္ခံမထႈ က ္ သမူ ၏ ုႏငုိ င္ ံေရးအဆင့အ္ တန္းကို ပမို ိုဦးစားေပးေၾကာင္း တစက္ မၻာလုးံ အား သက္ေသထူလကို ္ပ သည္။

ထ႔အို ျပင ္ သူမသည ္ ုႏိုင္ငတံ ကာ တရား႐ုးံတြင ္ ေလွ်ာကလ္ ြဲခ်က္ေပးရာ၌ ႐ဟို င္ဂ်ာ ဟူသည့အ္ ေခၚအေဝၚက ို သုးံ စြဲရန္ ပ်ကက္ ကြ ္ခြဲ့ပ သည။္ သမူ ုႏွင့ ္ သူမ၏ ဥပေဒအက်ိ းေဆာငအ္ ဖ႔သြဲ ည ္ ကာကယြ ္ေရး ဦးစီးခ် ပ္ ဗလုိ ္ခ် ပ္မွ းႀကးီ မငး္ေအာငလ္ ိႈင္ုႏွင ့္ ျမန္မာစစတ္ ပ္တ႔မို ွ က် းလြန္ခသြဲ့ ည့ ္ လမူ ်ိ းတုးံသတျ္ဖတျ္ခင္း ျပစ္မမႈ ်ားကို ျငငး္ဆန္ျခင္း၊ ကာကယြ ္ေျပာဆိုျခင္းုႏွင ့္ ဖုးံ ဖိဖာေထးျခင္း မအွ ပ တရားမ်ွတမုႏႈ ွင့္ တာဝနယ္ ူမ ႈ တာဝန္ခမံ ႈ အရပိ ္လကၡဏာ တစစ္ ုတံ စရ္ ာ ကမ္းလွမ္းရန္ ပ်ကက္ ကြ ္ခြဲ့ပ သည။္

၂၀၁၂ ခု၊ ဇြန္လမွစ၍ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းရွိ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၌ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ၁၂၀.၀၀၀ ေက်ာ္ ေလွာင္ပိတ္ခံေနရျခင္း၊ ရပက္ ြကေ္ က်း႐ာြ ုႏွင ့္ ၿမိ ႕နယအ္ သီးသီးတ႔တို ြင္ အျခား႐ဟို င္ဂ်ာ ၄၀၀၀၀၀ ေက်ာ္မွ အေျခခ ံ လ႔အူ ခြင့္အေရးမ်ား ဆုးံ ရံွ းခေံ နရျခငး္ ၊ ထ႔အို ျပင ္ အိမန္ ီးခ်ငး္ ဘဂလၤ ားေဒ့ရ္ုႏွ ိုင္ငရံ ိွ ဒကု ၡသည္စခန္းမ်ား၌ ႐ဟို င္ဂ်ာ တစသ္ န္းေက်ာ္မ ွ တရားမွ်တေရးုႏွင့္ တာဝနယ္ ူမႈ တာဝနခ္ ံမတႈ ႔ကို ို ေစာင့ဆ္ ိုင္းေနစဥ္ ေဒၚေအာင္ဆနး္ စုၾကည္ အေနျဖင့ ္ သူမ၏ ဥးီ ေဆာငမ္ ႈုႏွင ့္ ကယို က္ ်င့တ္ ရား ပ်ကက္ ြကေ္ နသညက္ ို ကမၻာႀကီးအား ထပ္မံ သက္ေသထလူ ကို ္ေလသည္။

ဥေရာပေရာက္ ႐ဟို င္ဂ်ာမ်ား ေကာငစ္ ီသည ္ ဥေရာပတကို ္အတြငး္ ရိွ ုႏိုင္ငံမ်ားုႏွင ့္ ကမၻာတစ္ဝွမး္လုးံ ရိွ ုႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင ့္ ျမနမ္ ာုႏိုငင္ ံတြင ္ လမူ ်ိ းတုးံသတ္ျဖတ္မုႏႈ ွငပ့္ တသ္ က္၍ တရားမ်ွတမႈုႏွင့္ တာဝနခ္ မံ ႈရေိွ စျခငး္ ၊ လမူ ်ိ းတုံးသတ္ျဖတ္မအႈ ဆင့ ္ အထြဋအ္ ထပိ ္သ႔ ို ေရာက္ရိွရာမ ွ ႀကိ တင္တားဆီးမိန ႔္ ထတု ္ျပန္ၿပီး အဆုးံသတ္ေစျခင္း တ႔အို တကြ ္ဂမ္ဘယီ ားုႏိုင္ငံမွ တရားဆထြဲ ားသည့အ္ ေပၚ ယင္းအား ကေနဒ ုႏွင ့္ နယသ္ ာလန္နည္းတ ူ ေထာကခ္ ံအားေပးပ ရန္တိုက္တြန္းုႏိႈးေဆာ္အပ္ပ သည္။

ဆက္လက၍္ အီးအာရ္စ ီ အေနျဖင့ ္ ုႏိုင္ငံတကာ NGO မ်ားုႏွင ့္ လ႔အူ ခြင့အ္ ေရး အဖ႔အြဲ စည္းမ်ားအား တရားမွ်တမႈုႏွင့္တာဝန္ခမံ ႈလမ္းေၾကာငး္ အတိုင္း တရားမွ်တမ ႈ ျပနလ္ ည္လႊမ္းမိုးလာျခင္းုႏွင ့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာတ႔အို ခြင့အ္ ေရးမ်ား ျပနလ္ ည ္ရလာသညအ္ ထ ိ လပႈ ရ္ ာွ းမမႈ ်ားက ို အရနိွ ္အဟုန္ျမင့မ္ ားစြာ ဆကလ္ က ္ လုပ္ေဆာငသ္ ြားရန္ တကို ္တြနး္လိုက္ပ သည။္